традыцыйная страва са смажаных яек. Назва паходзіць ад галоўнага інгрыдыенту – пераважна курыных яек, хаця для прыгатавання яешні могуць выкарыстоўвацца перапяліныя, гусіныя ці страусіныя яйкі. Вядомы ў ХVІІІ ст. у Рэчы Паспалітай геральдыст і кулінар Войцах Вялёндак у сваёй кнізе “Дасканалы кухар” (Варшава, 1783 г.), вельмі высока адгукаўся пра стравы з яек, ставячы іх на другое месца пасля мясных: “Пасля мясных страваў найбольш карыснымі на кухні з’яўляюцца яйкі, рознымі спосабамі прыгатаваныя...”. Усяго ён змясціў 32 рэцэпты з яек, з якіх да яешні адносіліся 2: звычайная “яешня” і “яешня рознымі спосабамі”. Акрамя гэтага аўтар адзначыў карысць ад спажывання яек і іх даступнасць: “прадукт гэты ёсць цудоўны і карысны, які хворыя і здаровыя, бедныя і паны лёгка спажываць могуць...”. “Літоўская кухарка” (Вільня, 1881 г.) ведала 4 гатункі яешні: “бітую”, “цэлую” (з цэлым жаўтком), “з селядцом ці шынкай” і “з шарпанінай”. Пра высокі кулінарны статус яешні сведчыць прымаўка з часоў калектывізацыі на Гарадзеншчыне (40-я г. ХХ ст.), якая ўскрывае “ідэйнасць” мясцовага камуністычнага актыву: “У вас на абед гарох – на работу трох, а ў суседа – яешня – яму на работу не канешне”. Найбольш папулярная на Гарадзеншчыне была і застаецца яешня са скваркамі, якая даступная паўсюдна.