традыцыйная беларуская страва з каўбасы і мяса, гатунак

падлівы для блінонў. Вынаходніцтва славутай верашчакі

прыпісваюць легендарнаму кухмістру Верашчаку. Пры двары

караля Аўгуста ІІІ Саксонскага (а можа, і Станіслава

Панятоўскага – крыніцы блытаюцца) у Варшаве быў, як

кажуць, такі славуты кухмістр, аўтар адмысловага спосабу

падавання кілбасы. Таксама існце і іншае сцвярджэнне.

што назва стравы "верашчака" паходзіць ад народный назвы

вячэры “верашчакі” якая звычайна ладзілася пасля таго, як

заколюць парсюка. У апошнім выпадку этымалогія слова з

вязана з перадсмяротным віскам – “верашчанем” свінні. 

У пісьмовых крыніцах верашчака фіксуецца з сярэдзіны XVIII ст., калі трапляе на сталы манарха і шляхты ВКЛ. Галоўнымі кампанентамі верашчакі. з’яўляюцца парэзаная на кавалікі каўбаса-пальцоўка, свіное сала, мяса ці рабрынкі, а таксама духмяныя прыправы. Верашчака заўсёды падкалочваецца мукой або цертым хлебам. У беларускіх сялянаў лічылася святочнай стравай. Есці верашчау трэба было лыжкай, адсюль і прымаўка: «за караля Саса лыжкай кілбаса». У класічнай польскай кулінарыі верашчака, або кілбаса па-старапольску, дагэтуль гатуецца з белай кілбасы, зваранай у піве напалам з вадой, затым пакрышанай на кавалкі і вельмі хутка (каля 1 хвіліны) патушанай у густым заквашаным цыбулевым соўсе. У сучасных рэцэптах чамусьці часта забываюцца на цыбулю, але без яе, мусіць, верашчака губляе сувязь са старадаўнімі сармацкімі традыцыямі. Вынаходніцтва кухмістра Верашчакі хутка выйшла за межы каралеўскага двара. У наш час верашчака пашырана не толькі на Гродзеншчыне, але і па ўсей Беларусі пад не зусім дакладнай назвай “мачанка”.

 

Верашчака (рэцепт з віленскага выдання 1881 г. “Літоўскай кухаркі”):

“Свіныя рабрынкі парубць на кавалкі, пасаліць і падрумяніць на патэлыні на свежым сале. Уліць столькі бураковага расолу,  каб было кіславата, пакласці ангельскі перац і добра закіпяціць. Нарэшце, усыпаць цертага сітнага хлеба, сочачы за тым, каб соус не быў вельмі густы, перамяшаць і падсмажыць. Можна таксама верашчаку гатаваць з ялавічыны”.

​

Крыніца